Przyszłość jest zbudowana na ,,zielonej’’ stali Produkcja stali odpowiada za 8% emisji CO2 na całym świecie. Czy istnieją przyjazne dla środowiska procesy produkcyjne? Dwóch ekspertów przedstawia spostrzeżenia.

Nasz świat jest zbudowany na stali. Od budynków i linii energetycznych, przez przemysł motoryzacyjny i stoczniowy, po technologię medyczną, biurową i komputerową, nie ma dziedziny naszego życia, która nie zawiera stali w jakiejś formie.

„Stal ma tysiące zastosowań”, mówi Wilfried Liegard, członek zespołu badawczego Bystronic.

Stal oferuje wiele różnych właściwości: może być zarówno sztywna, jak i elastyczna, chłonna lub sprężysta, łatwa do kształtowania lub stabilna wymiarowo. Do tego dochodzi fakt, że ruda żelaza jest na naszej planecie niemal niewyczerpana. „Nasz świat zbudowany jest ze stali” — mówi.

Wysoka emisja

A głód stali rośnie: w ciągu ostatnich 50 lat produkcja stali wzrosła około sześciokrotnie. Według worldsteel.org w 2022 roku wyprodukowano ponad 1,8 miliarda (!) ton stali – z czego dwie trzecie w Chinach. Produkcja stali ma zatem decydujący wpływ na osiągnięcie celów klimatycznych. Na całym świecie produkcja stali odpowiada za około osiem procent emisji CO2; w Europie udział ten wynosi cztery procent. W klasycznym procesie produkcyjnym z każdą toną metryczną stali powstaje 1,8 tony metrycznej CO2. Albo jak dobitnie ujął to Christian Leinenbach, ekspert ds. metali w instytucie badawczym Empa i wykładowca na EPFL: „Właściwie chodzi o produkcję CO2. Żelazo jest użytecznym produktem ubocznym.”

„Nasz świat jest zbudowany na stali”

Wilfried Liegard, Manager Global Vision Technology

Wyprodukowane z wykorzystaniem energii odnawialnej

Podobnie jak w innych dziedzinach życia, w przemyśle stalowym rośnie presja, aby stać się neutralnym dla klimatu. Ale jak? Magicznym słowem jest wolna od paliw kopalnych lub „zielona” stal – stal, której produkcja emituje do powietrza jak najmniej CO2. Christian Leinenbach podaje kilka sposobów osiągnięcia tego celu. Z jednej strony tlen można usuwać z rudy za pomocą wodoru zamiast węgla. „Reakcja z wodorem wytwarza nie surówkę, ale porowaty granulat” – mówi. Można to następnie przetwarzać na stal w elektrycznym piecu łukowym przy użyciu energii elektrycznej – zapotrzebowanie na energię jest mniejsze niż w przypadku wielkiego pieca. Ważne jest to, że energia elektryczna do pieca łukowego i do produkcji wodoru musi pochodzić z odnawialnych źródeł energii.

Wymagane znaczne inwestycje

Niemniej jednak ,,zielona stal’’ nie jest jeszcze produkowana w dużych ilościach. Szwedzka firma SSAB jest obecnie liderem – ale z całkowitą zdolnością produkcyjną wynoszącą prawie dziewięć milionów ton metrycznych jest małą rybką w stawie. W 2020 roku gigant  stali China Baowu Group wyprodukował ponad 115 milionów ton metrycznych, podczas gdy Arcelor Mittal zarządzał 78,5 milionami ton.

„Największym wyzwaniem jest skalowalność produkcji” — mówi Liegard. Według jego obliczeń zmiana wymagałaby dużych inwestycji, około miliarda dolarów na firmę stalową.